Το 2017, μετά από διαβούλευση με τους συλλόγους των ιδιοκτητών ιδιωτικών βρεφονηπιακών και παιδικών σταθμών, επιστήμονες ειδικούς της προσχολικής αγωγής παιδαγωγούς, τεχνικούς κ.λ.π, υπεγράφη η με αριθ. Δ22/οικ. 11828/293 (ΦΕΚ 1157Β’/2017) ΥΑ Αναπλ. Υπουργού Εργασίας, Κοιν. Ασφάλισης και Κοιν. Αλληλεγγύης, που έθετε νέες, σύγχρονες και εναρμονισμένες με τα ευρωπαϊκά πρότυπα προϋποθέσεις ίδρυσης και λειτουργίας βρεφονηπιακών σταθμών.
Ο εκσυγχρονισμός των απαιτήσεων σε εγκαταστάσεις, υποδομές, μέσα πυροπροστασίας και πολιτικής προστασίας ήταν επιπλέον απαραίτητος προκειμένου οι βρεφονηπιακοί σταθμοί να είναι πιστοποιημένης ασφάλειας και καταλληλότητας και να μπορούν να δηλώνουν συμμετοχή στο συγχρηματοδοτούμενο από το ΕΣΠΑ πρόγραμμα των δωρεάν vouchers. Μάλιστα, τον ίδιο χρόνο εκδόθηκε και το ΠΔ 99/17 με το οποίο ετίθεντο και για τους δημόσιους βρεφονηπιακούς σταθμούς ο ίδιες προϋποθέσεις, ώστε όλες οι δομές, ιδιωτικές και δημόσιες, να εναρμονισθούν με τις νέες απαιτήσεις ασφαλείας και καταλληλότητας των εγκαταστάσεων φιλοξενίας βρεφών και νηπίων.
Η ΚΥΑ του 2017 έδινε μεταβατική περίοδο προσαρμογής στους υφιστάμενους βρεφονηπιακούς σταθμούς δύο έτη από τη δημοσίευσή της, και ειδικά για όσους σταθμούς είχαν ιδρυθεί πριν από το 1997, απαιτούσε ανανέωση της άδειας ίδρυσης και λειτουργίας, μετά από εργασίες προσαρμογής στις νέες απαιτήσεις, ακόμη και για ήσσονος σημασίας τροποποιήσεις, όπως το καθεστώς ιδιοκτησίας, η διεύρυνση το ωραρίου, ή ο εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας.
Από την ΚΥΑ απέρρεε η ρητή υποχρέωση των βρεφονηπιακών σταθμών, παλαιών και νέων, να εναρμονιστούν με τις εκάστοτε διατάξεις πυροπροστασίας. Το 2018 εκδόθηκε το ΠΔ 41/18, ο νέος Κανονισμός Πυροπροστασίας που όριζε νέες προϋποθέσεις ασφαλείας για τα κτίρια κατηγορίας υγείας και πρόνοιας στην οποία ανήκουν οι βρεφονηπιακοί σταθμοί. Επομένως, και οι παλιοί σταθμοί έπρεπε να εναρμονισθούν με τους όρους της νέας πυρασφάλειας.
Από το 2019, η κυβέρνηση της ΝΔ, μέσω της αρμόδιας Υφυπουργού Κοινωνικών Υποθέσεων έδωσε διαδοχικά τέσσερις παρατάσεις της προθεσμίας προσαρμογής τον παλαιών σταθμών με τις διατάξεις του νέου κανονισμού πυροπροστασίας και την υπουργική απόφαση του 2017, η τελευταία των οποίων έληξε τον Αύγουστο του 2022. Πολλοί ιδιοκτήτες σταθμών προχώρησαν στην εναρμόνιση των δομών τους με το νέο νομοθετικό πλαίσιο και προέβησαν σε εκτεταμένες κατασκευές και ανακαινίσεις ώστε να είναι απολύτως σύννομοι και να μπορούν να ενταχθούν στο συγχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα των vouchers. Να τονισθεί ότι στην ετήσια ΚΥΑ του προγράμματος των vouchers (που μέχρι το 2021-22 ήταν η «Εναρμόνιση
επαγγελματικής με οικογενειακή ζωή» και το 2022-23 μετετράπη σε «Πρόγραμμα προσχολικής αγωγής και δημιουργικής απασχόλησης παιδιών») αναφέρεται ότι για να μπορέσουν να συμμετέχουν φορείς που λειτουργούν σταθμούς, θα πρέπει να είναι εναρμονισμένοι με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο.
Υπήρξε όμως και σειρά ιδιοκτητών βρεφονηπιακών σταθμών, οι οποίοι αγνόησαν τις νόμιμες υποχρεώσεις τους και έφτασαν στην καταληκτική ημερομηνία χωρίς να έχουν εναρμονισθεί με τη νομοθεσία. Παρόλα αυτά, και το 2022, που τα vouchers χορηγήθηκαν την 1η Σεπτεμβρίου, μετά τη λήξη και της τελευταίας παράτασης προσαρμογής στη νομιμότητα, η ΕΕΤΑΑ, φορέας υλοποίησης του προγράμματος, επέτρεψε σε όποιον σταθμό δήλωνε επιθυμία, να πάρει vouchers, ακόμη κι αν δεν είχε συμμορφωθεί προς το ισχύον θεσμικό πλαίσιο. Εδώ η ΕΕΤΑΑ ακολούθησε πιστά τις οδηγίες του γραφείου της Υφυπουργού (στο οποίο μετακλητή υπάλληλος έχει αναλάβει τη σχετική αρμοδιότητα των βρεφονηπιακών σταθμών, υποκαθιστώντας πλήρως τις υπηρεσίες του Υπουργείου).
Και πρόσφατα, στις 9 Φεβρουαρίου, προφανώς εν όψει επικείμενων εκλογών, και προς άγραν ψήφων, υπεγράφη ΚΥΑ των Υφυπουργών Κοινωνικών Υποθέσεων κας Μιχαηλίδου και Ενέργειας και Περιβάλλοντος κ. Ταγαρά, με την οποία τροποποιείται ολόκληρο το άρθρο 18 της ΚΥΑ του 2017 και καταργείται η υποχρεωτική προσαρμογή των παλαιών δομών προσχολικής αγωγής στο ισχύον νομοθετικό πλαίσιο. Ειδικότερη, δε, μνεία γίνεται στη νέα ΚΥΑ για την απαλλαγή των παλαιών σταθμών από την υποχρέωση προσαρμογής στο νέο Κανονισμό Πυροπροστασίας του ΠΔ 41/18.
Η διατήρηση, εν έτει 2023, των παρωχημένων και ακατάλληλων όρων πυρασφάλειας και καταλληλότητας των κτιριακών υποδομών και χώρων που ίσχυαν πριν 20, 30 ή και 40 χρόνια (δεδομένου ότι υπάρχουν σταθμοί που έχουν αδειοδοτηθεί πριν το 1997), δημιουργεί τεράστιο πρόβλημα ασφάλειας των βρεφών και παιδιών προσχολικής ηλικίας που θα φιλοξενηθούν σε τέτοιους σταθμούς. Και η ευθύνη για κάθε, απευκταίο φυσικά, αλλά πιθανό, ατύχημα με θύματα νήπια ή βρέφη θα βαρύνει καθ’ ολοκληρίαν τον Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, αφού στις αρμοδιότητες τού Υπουργείου του ανήκει η εποπτεία των ιδιωτικών βρεφονηπιακών σταθμών. Η ευθύνη δε αυτή, δεν θα μπορεί καν να διαχυθεί σε προηγούμενες πολιτικές ηγεσίες, δεδομένου ότι η ΚΥΑ ανέτρεψε ακριβώς επωφελές για τα παιδιά νομοθέτημα της προηγούμενης κυβέρνησης.
Η νέα ΚΥΑ όμως δημιουργεί και πρόβλημα ασφάλειας δικαίου, δεδομένου ότι επιτρέπει στους ιδιοκτήτες σταθμών που δεν μερίμνησαν για την προσαρμογή τους στην ισχύουσα νομοθεσία, ούτε επένδυσαν σε ανακαινίσεις και τροποποιήσεις των εγκαταστάσεών τους, να συμμετέχουν επί ίσοις όροις με τους συνεπείς ιδιοκτήτες στο πρόγραμμα των vouchers. Έτσι, σήμερα έχουμε βρεφονηπιακούς σταθμούς δύο ταχυτήτων: όσους ιδρύθηκαν μετά το 2017 ή εναρμονίστηκαν με την ΚΥΑ του 2017 και το ΠΔ 41/18 και εκείνους που παρέμειναν στις παλαιές, παρωχημένες και επικίνδυνες πλέον άδειες λειτουργίας.
Επειδή η ζωή και η ασφάλεια βρεφών και νηπίων είναι υπέρτατη αξία, η οποία δεν είναι δυνατόν να μπαίνει στη ζυγαριά μικροπολιτικών σκοπιμοτήτων και εκλογικών επιδιώξεων,
Επειδή η κατάργηση της υποχρέωσης των παλιών βρεφονηπιακών σταθμών να εκσυγχρονίσουν τις εγκαταστάσεις τους και τα μέσα ασφαλείας αποτελεί ευθεία επίθεση στην ασφάλεια των παιδιών που φιλοξενούνται σε αυτούς
Επειδή η συμμετοχή, επί ίσοις όροις, στο πρόγραμμα των vouchers σταθμών, οι οποίοι δεν έχουν εκσυγχρονιστεί και προσφέρουν παρωχημένες και επικίνδυνες συνθήκες φιλοξενίας με εκείνους που έχουν εκσυγχρονισθεί και επενδύσει στην ασφάλεια και καταλληλότητα των εγκαταστάσεών τους, εφαρμόζοντας τις σύγχρονες ευρωπαϊκές απαιτήσεις πλήττει την ασφάλεια δικαίου και δημιουργεί συνθήκες ανισοτιμίας.
Επειδή στην απευκταία περίπτωση ατυχήματος με θύματα παιδιά η ευθύνη θα βαρύνει αποκλειστικά τον Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, δεδομένου ότι το Υπουργείο του εποπτεύει τους ιδιωτικούς βρεφονηπιακούς σταθμούς,
Ερωτάται ο αρμόδιος υπουργός:
1. Είναι σε γνώση της ΚΥΑ με αριθ. Γ.Π./Δ11οικ.12001 (ΦΕΚ 607 Β΄/9-2-2023) με την οποία απαλλάσσονται οι παλαιοί βρεφονηπιακοί σταθμοί, ακόμη και οι έχοντες άδεια πριν το 1997, από την προσαρμογή στις νέες απαιτήσεις πυρασφάλειας και κτιριακής καταλληλότητας;
2. Θα αποσύρει αμέσως την ΚΥΑ και θα επαναφέρει την ΚΥΑ με αριθ. Δ22/οικ. 11828/293 (ΦΕΚ 1157Β’) που απαιτεί τη συμμόρφωση όλων των παλαιών βρεφονηπιακών σταθμών στο ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, τόσο όσον αφορά την καταλληλότητα των κτιριακών εγκαταστάσεων, όσο και τον κανονισμό πυροπροστασίας;