Η επέλαση της κακοκαιρίας «Daniel», με ανυπολόγιστες επιπτώσεις στην οικονομία, στο περιβάλλον, στις υποδομές, στις περιουσίες, είναι βέβαιο ότι απαιτεί μακρόπνοο σχεδιασμό για την ανασυγκρότηση, την αναγέννηση και την επαναφορά της οικονομικής και κοινωνικής ζωής των Θεσσαλών. Όμως, υπάρχουν τρέχοντα και ανεπίδεκτα αναβολής και μετάθεσης ζητήματα, τα οποία χρήζουν αμεσότατης αντιμετώπισης και σχεδιασμού, καθώς αφορούν στις τρέχουσες βιοτικές ανάγκες των πολιτών που επλήγησαν.
Σύμφωνα με την υπ’ αριθ. 17143 (ΦΕΚ B’ 5406/11.09.2023) Υπουργική Απόφαση, καθορίστηκε η διαδικασία χορήγησης εφάπαξ έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης για την αντιμετώπιση πρώτων βιοτικών αναγκών και απλών επισκευαστικών εργασιών ή/και την αντικατάσταση οικοσκευής, σε πολίτες που επλήγησαν από τις πλημμύρες που εκδηλώθηκαν από την 4η ως την 11η Σεπτεμβρίου 2023 στη χώρα.
Με την παρούσα απόφαση χορηγείται εφάπαξ οικονομική ενίσχυση με τη μορφή επιδόματος (i) για την αντιμετώπιση πρώτων βιοτικών αναγκών και (ii) για την αντιμετώπιση απλών επισκευαστικών εργασιών, των κύριων και των δευτερευουσών κατοικιών, που επλήγησαν ή/και την αντικατάσταση οικοσκευής στις περιοχές για τις οποίες έχουν εκδοθεί αποφάσεις του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας για την κήρυξή τους σε κατάσταση Έκτακτης Ανάγκης Πολιτικής Προστασίας, μεταξύ άλλων και στις Περιφερειακές Ενότητες Τρικάλων, Καρδίτσας, Μαγνησίας και Σποράδων της Περιφέρειας Θεσσαλίας, και στους Δήμους Λαρισαίων, Φαρσάλων, Τεμπών, Κιλελέρ και Αγιάς της Περιφερειακής Ενότητας Λάρισας.
Ως δικαιούχοι θα κρίνονται όσοι α) έχουν κύρια ή δευτερεύουσα κατοικία στις περιοχές του άρθρου 1 που έχουν πληγεί από τις πλημμύρες του άρθρου 1, β) έχουν υποστεί υλικές ζημιές που προκλήθηκαν από τις πλημμύρες του άρθρου 1, γ) έχουν πλήρη κυριότητα ή επικαρπία ή είναι μισθωτές ή τους έχει παραχωρηθεί δωρεάν η κατοικία η οποία επλήγη από τις πλημμύρες , και οι οποίοι θα λάβουν το ποσό των εξακοσίων (600) ευρώ, ανά κατοικία, για την αντιμετώπιση πρώτων βιοτικών αναγκών και στο ποσό των έξι χιλιάδων (6.000) ευρώ, ανά κατοικία, για την αντικατάσταση οικοσκευής, ανερχόμενες συνολικά στο ποσό των έξι χιλιάδων εξακοσίων (6.600) ευρώ.
ΟΜΩΣ: Η ως άνω πρόβλεψη της υπουργικής απόφασης, χρήζει τροποποίησης και ουσιαστικής βελτίωσης, διότι δημιουργεί ένα τεράστιο νομοθετικό κενό αναφορικά με τις κατηγορίες των δικαιούχων.
Ήτοι, υπάρχουν δεκάδες κατοικίες, οι οποίες ανήκαν κατά δικαίωμα πλήρους κυριότητας σε δικαιούχους που απεβίωσαν, με συνέπεια να μην είναι δυνατή η καταβολή αποζημιώσεων λόγω διαγραφής των θανόντων από την ΑΑΔΕ. Περαιτέρω όμως, οι κληρονόμοι αυτών, εξ αδιαθέτου ή εκ διαθήκης, δεν έχουν προβεί, ειδικά σε περιπτώσεις που ο θάνατος του κληρονομούμενου ιδιοκτήτη ήταν πρόσφατος και εντός του εξαμήνου, σε δήλωση αποδοχής κληρονομίας, με συνέπεια να μην προκύπτει το εμπράγματο δικαίωμα των κληρονόμων επί της κατοικίας που επλήγη και έτσι να μην αποζημιώνεται.
Η νομοθετική ρύθμιση και το εύρος των δικαιούχων είναι προφανώς ελλιπής και δημιουργεί μια άδικη και άνιση μεταχείριση μεταξύ των πληγέντων, διότι δεκάδες κληρονόμοι κατοικούν στις πληγείσες οικίες, αποτελούν αυτές την κύρια κατοικία τους, πλην όμως δεν είχαν ολοκληρώσει την αποδοχή κληρονομίας, ως πράξη μεταβίβασης της κυριότητας.
Επειδή, παραμένουν εκτός των δικαιούχων αποζημίωσης πρώτης κρατικής αρωγής δεκάδες πληγέντες πλημμυροπαθείς στο σύνολο των πληγεισών περιοχών, οι οποίοι, ενώ είναι μοναδικοί και αποκλειστικοί κύριοι των πληγεισών κατοικιών, ως κληρονόμοι των θανόντων, τύποις δεν υπάγονται σε καμία από τις παραπάνω κατηγορίες δικαιούχων, καθώς σύμφωνα με την δήλωση ακίνητης περιουσίας δεν έχουν στην παρούσα χρονική στιγμή, δικαίωμα πλήρους κυριότητας ή επικαρπίας, πλην όμως, επί της ουσίας είναι οι δικαιούχοι και διαμένοντες εντός της πληγείσας κατοικίας.
Επειδή, το Υπουργείο, είναι επιτακτική ανάγκη να καλύψει με νομοθετική ρύθμιση το υφιστάμενο κενό και να άρει την προφανή αδικία και άνιση μεταχείριση, με την προσθήκη στην κατηγορία των δικαιούχων αποζημίωσης κρατικής αρωγής, είτε πρώτης αρωγής, είτε και στεγαστικής αποκατάστασης, όλων εκείνων των δικαιούχων, που δεν έχουν μεν προβεί σε αποδοχή κληρονομίας, αλλά αποδεικνύουν αναμφισβήτητο εκ του νόμου κληρονομικό δικαίωμα.
Επειδή, πρέπει να νομοθετήσει ειδική κατηγορία αυτών των δικαιούχων και ειδική δήλωση ζημίας για τους δικαιούχους κληρονόμους, με την θέσπιση ειδικών δηλώσεων και την προσκόμιση των αναγκαίων νομιμοποιητικών εγγράφων που αποδεικνύουν το εξ αδιαθέτου ή εκ διαθήκης κληρονομικό δικαίωμα.
Επειδή, καθίσταται άδικο οι δικαιούχοι αυτοί, ενώ από την μία προβαίνουν σε αποκατάσταση ζημιών, να πρέπει να εξαντληθούν οικονομικά και πρακτικά με την γραφειοκρατική διαδικασία της συμβολαιογραφικής αποδοχής κληρονομίας, ως το μοναδικό μέσο για να λάβουν την αποζημίωση, ενώ σε κάθε περίπτωση τούτο δεν καθίσταται εφικτό μέχρι την 8η Οκτωβρίου, που είναι η ημερομηνία λήξης υποβολής δηλώσεων ζημίας.
Επειδή, κατά τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα η περιουσία θανόντος προσώπου επάγεται αυτοδικαίως στους κληρονόμους του κατά τον χρόνο θανάτου του κληρονομούμενου (με τη διαλυτική αίρεση της αποποίησης εντός της προθεσμίας που ορίζει ο νόμος) είναι προφανές ότι θα πρέπει να ληφθεί πρόνοια για τις περιπτώσεις κληρονόμων που δεν έχουν προβεί ακόμα σε δήλωση αποδοχής κληρονομιάς” .
Ερωτώνται οι αρμόδιοι κ.κ. Υπουργοί:
Προτίθενται να προβούν σε νομοθετική ρύθμιση για την άρση της ως άνω αδικίας και άνισης μεταχείρισης με την θέσπιση ειδικών κριτηρίων χορήγησης αποζημίωσης, ώστε να αποζημιωθεί το σύνολο των πληγεισών κατοικιών που ανήκε κατά δικαίωμα κυριότητας σε θανόντα, χωρίς να έχει επέλθει συμβολαιογραφική μεταβίβαση;