Στις 26 και 27 Ιουλίου 2023 μεγάλες πυρκαγιές ξέσπασαν στην ευρύτερη περιοχή της Μαγνησίας. Ο Δήμος Ρήγα Φεραίου και συγκεκριμένα οι Τοπικές Κοινότητες Βελεστίνου, Αγίου Γεωργίου, Αερινού και οι οικισμοί της Κοινότητας Περιβλέπτου της Δ.Ε. Φερών αλλά και η Τοπική Κοινότητα Σέσκλου του Δήμου Βόλου βρέθηκαν στο κέντρο της πύρινης λαίλαπας και αντιμετώπισαν εκτεταμένες καταστροφές.
Παρά το γεγονός ότι πρόκειται για περιοχές με κατά κύριο λόγο χαμηλή βλάστηση, οργωμένα χωράφια, αμπέλια, ελαιώνες και θάμνους η φωτιά δεν κατάφερε να αναχαιτιστεί και εξαπλώθηκε γρήγορα απειλώντας οικισμούς, κτηνοτροφικές μονάδες, επιχειρήσεις και φτάνοντας ως και στις παρυφές των αστικών ιστών των περιοχών.
Στις περιοχές του Δήμου Ρήγα Φεραίου ανυπολόγιστη είναι η ζημία που υπέστησαν οι κτηνοτροφικές μονάδες και τα ποιμνιοστάσια με το 70% – 80% του ζωικού κεφαλαίου των περιοχών να έχει καταστραφεί. Περιοχές με σταθερή κτηνοτροφική δραστηριότητα βρίσκονται σήμερα να έχουν απωλέσει πάνω από 2.500 ζώα και την ακόλουθη παραγωγή. Τεράστιες ζημίες καταγράφονται και στις κτηνοτροφικές υποδομές πολλές εκ των οποίων έχουν καταστραφεί ολοσχερώς.
Στο Σέσκλο, από τα δέκα ποιμνιοστάσια τα πέντε καταστράφηκαν ολοκληρωτικά ενώ τεράστιες ήταν οι καταστροφές σε εγκαταστάσεις, αποθήκες, εξοπλισμό και αποθέματα ζωοτροφών.
Οι κτηνοτρόφοι μιλούν για ζημία εκατομμυρίων ευρώ και δηλώνουν ότι οι αποζημιώσεις που προβλέπονται από τον Οργανισμό του ΕΛΓΑ υπολείπονται κατά πολύ σε σχέση με πραγματική ζημία και την τεράστια καταστροφή που υπέστη η παραγωγή τους.
Πολλοί εξ αυτών είχαν επενδύσει σε ράτσες ζώων η αγορά και εκτροφή των οποίων κοστίζει χιλιάδες ευρώ. Η αποζημίωση του ΕΛΓΑ καλύπτει το μείζον 100 ευρώ ανά ζώο, ποσό αναντίστοιχο με την πραγματική ζημία των κτηνοτρόφων.
Την ίδια ώρα, πολλά από τα ζώα που σώθηκαν από τις πυρκαγιές αναγκάστηκαν να υποστούν ταλαιπωρία, τραυματισμούς και μετακίνηση σε συνθήκες ακατάλληλες για τη διαβίωση τους. Το γεγονός αυτό συνεπάγεται ότι πολλά από αυτά δεν θα καταφέρουν σύμφωνα με τους κτηνοτρόφους να επιβιώσουν. Οι αποζημιώσεις θα πρέπει να συμπεριλάβουν και την απώλεια ζωικού κεφαλαίου μετά το πέρας της πυρκαγιάς, εξαιτίας όμως των συνθηκών που αυτή προκάλεσε.
Η διαδικασία των αποζημιώσεις διενεργείται με βάση τα τοπογραφικά στοιχεία που έχουν δηλωθεί στον ΕΛΓΑ για την αποκατάσταση των κτηνοτροφικών μονάδων και των ποιμνιοστάσιων και με βάση το Μητρώο του ΕΛΓΑ για το ζωικό κεφάλαιο εκάστου κτηνοτρόφου.
Ζήτημα δημιουργείται σχετικά με περιπτώσεις πληγέντων κτηνοτρόφων που συντηρούν εγκαταστάσεις εδώ και πολλά χρόνια ωστόσο τα σχετικά πιστοποιητικά δεν είναι πλέον προσβάσιμα λόγω παλαιότητας. Οι εκπρόσωποι του κλάδου τονίζουν ότι οι εν λόγω κτηνοτρόφοι δεν θα πρέπει να αποκλειστούν από τις αποζημιώσεις καθώς συντηρούσαν επί χρόνια τις μονάδες τους και η δραστηριότητα αυτή ήταν η μόνη πηγή βιοπορισμού τους.
Ανάλογες δυσκολίες εντοπίζονται και για περιπτώσεις καταστροφής σημαντικού εξοπλισμού των ποιμνιοστασίων για τον οποίο δεν είναι εφικτό να ανευρεθούν τα σχετικά τιμολόγια καθώς αγοράστηκε πριν πολλά χρόνια.
Σημαντική είναι η προσοχή που θα πρέπει να δοθεί στη διαδικασία αποκατάστασης των πληγέντων μονάδων και ποιμνιοστασίων καθώς οι αποζημιώσεις θα πρέπει να συμπεριλαμβάνουν αφενός το κόστος των υλικών (λαμαρίνες, ξύλα, οικίσκοι) και αφετέρου το κόστος των εργολαβιών για να ολοκληρωθούν εργασίες αποκατάστασης.
Τεράστιο είναι και το κόστος που έχουν να αντιμετωπίσουν οι κτηνοτρόφοι και σε σχέση με την απώλεια τόνων ζωοτροφών εξαιτίας της πυρκαγιάς. Με το κόστος των ζωοτροφών να έχει τους τελευταίους μήνες αυξηθεί ραγδαία, οι επαγγελματίες του κλάδου τονίζουν την ανάγκη οι αποζημιώσεις να είναι αντίστοιχες της πραγματικής αξίας των ζωοτροφών αλλά και της οικονομικής ζημίας που έχουν υποστεί.
Οι εκπρόσωποι του κλάδου τονίζουν ότι σημαντικό ρόλο για την οικονομική βιωσιμότητα όλης της περιοχής η οποία βασίζεται στην κτηνοτροφία, θα επιτελέσει η ταχύτητα στις διαδικασίες αποζημιώσεων και αποκατάστασης.
Πρώτιστη πολιτική επιδίωξη θα πρέπει να είναι οι κτηνοτρόφοι των πληγέντων περιοχών της Μαγνησίας να αποζημιωθούν άμεσα και με επάρκεια για να επιβιώσουν οικονομικά και να καταφέρουν να διατηρήσουν «ζωντανή» τη δραστηριότητά τους.
Κατόπιν των ανωτέρω,
Ερωτάται ο αρμόδιος Υπουργός:
1. Σε ποια φάση βρίσκεται η διαδικασία καταγραφής και υπολογισμού των ζημιών των κτηνοτρόφων του Δήμου Ρήγα Φεραίου και του Δήμου Βόλου που υπέστησαν σημαντικές καταστροφές από την πρόσφατη πυρκαγιά που ξέσπασε στην περιοχή;
2. Προτίθεται να προχωρήσει σε υπολογισμό των αποζημιώσεων των κτηνοτρόφων με βάση την πραγματική αξία του ζωικού κεφαλαίου που απώλεσαν, ανεξάρτητα με το τι προβλέπει ο Οργανισμός του ΕΛΓΑ;
3. Προτίθεται να καλύψει τις απώλειες σε ζωικό κεφάλαιο μετά την πυρκαγιά αλλά εξαιτίας των συνθηκών που δημιουργήθηκαν με αυτή ως γενεσιουργό αιτία;
4. Πως θα αποζημιώσει κτηνοτρόφους που διατηρούν εδώ και πολλά χρόνια εγκαταστάσεις, ωστόσο εξαιτίας της παλαιότητας δεν διαθέτουν τα απαραίτητα αποδεικτικά της ιδιοκτησίας έγγραφα;
5. Προτίθεται να αποζημιώσει τις περιπτώσεις κτηνοτρόφων που έχουν υποστεί καταστροφές σε σημαντικό εξοπλισμό των ποιμνιοστασίων για τον οποίο δεν είναι εφικτό να ανευρεθούν τα σχετικά τιμολόγια καθώς αγοράστηκε πριν πολλά χρόνια;
6. Προτίθεται να προβεί σε αποζημίωση των κτηνοτρόφων για την απώλεια ζωοτροφών με βάση το εξαιρετικά αυξημένο κόστος αυτών όπως έχει διαμορφωθεί το τελευταίο χρονικό διάστημα;
7. Θα προχωρήσουν με ταχύτητα οι αποζημιώσεις των κτηνοτρόφων της περιοχής που απώλεσαν μεγάλο μέρος του ζωικού τους κεφαλαίου και έχουν δει τις κτηνοτροφικές υποδομές τους να καταστρέφονται; Ποιο είναι το ακριβές χρονοδιάγραμμα της καταβολής των αποζημιώσεων;