Το ψηφιακό χάσμα που βιώνουν εκατοντάδες χιλιάδες συμπολίτες μας ΑμεΑ στην Ελλάδα είναι ιδιαίτερα υψηλό, παρά τις συνεχώς εξελισσόμενες τεχνολογικές δυνατότητες. Τα στοιχεία της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (ΕΣΑμεΑ) καταδεικνύουν ακριβώς αυτό το γεγονός.
Συγκεκριμένα, το 40% του συνόλου των ΑμεΑ, ηλικίας 16-64 ετών, δεν έχει χρησιμοποιήσει ποτέ το διαδίκτυο και βρίσκεται στην πραγματικότητα πλήρως αποκλεισμένο από σημαντικές δυνατότητες, όχι μόνο επικοινωνίας και πληροφόρησης αλλά και ουσιαστικής άσκησης των βασικών θεμελιωδών του δικαιωμάτων, η απόλαυση των οποίων όλο και περισσότερο συνδέεται με τη χρήση των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ).
Επίσης, μόνο το 35% των ατόμων με αναπηρία χρησιμοποιεί το διαδίκτυο συστηματικά, έναντι του 65% των χρηστών χωρίς αναπηρία. Οι 2 στους 10 χρήστες με αναπηρία έκαναν εκπαιδευτική χρήση του διαδικτύου, ενώ η αντίστοιχη αναλογία στα άτομα χωρίς αναπηρία είναι 3 προς 10. Το 41,5% του συνολικού πληθυσμού με αναπηρία και το 70,2% των ατόμων χωρίς αναπηρία, κάνουν χρήση υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. Επιπλέον, περίπου 6 στα 10 άτομα με αναπηρία χρειάστηκε να υποβάλλουν ηλεκτρονικά κάποια αίτηση ή καταγγελία αλλά δεν το έκαναν, διότι δεν είχαν τις απαραίτητες γνώσεις.
Από τα ανωτέρω είναι φανερό ότι ο ψηφιακός αποκλεισμός θέτει στο περιθώριο της κοινωνίας τα άτομα που στερούνται πρόσβασης στα ψηφιακά μέσα, ενώ ο παράγοντας της αναπηρίας αυξάνει ακόμη περισσότερο τον κίνδυνο ψηφιακού και κοινωνικού αποκλεισμού. Εξάλλου, την γενική κατάσταση της χώρας ως προς την πρόσβαση των πολιτών σε ψηφιακές υπηρεσίες καταδεικνύει ο Δείκτης Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας (DESI) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που κατατάσσει την Ελλάδα στην 25η θέση μεταξύ των 27 κρατών μελών της ΕΕ.
Στη χώρα μας, με ευθύνη της Κυβέρνησης της ΝΔ, το χάσμα μεταξύ νομοθεσίας και πραγματικότητας αναφορικά με την ψηφιακή προσβασιμότητα, ο ψηφιακός αναλφαβητισμός, αλλά και τα υψηλά επίπεδα φτώχειας και υλικής στέρησης που αντιμετωπίζουν τα ΑμεΑ, είναι κομβικοί παράγοντες που συντελούν στον ψηφιακό και κοινωνικό αποκλεισμό τους και είναι άμεση η ανάγκη για εκπόνηση ολοκληρωμένου σχεδίου καθολικής προσβασιμότητας, όπως έχει προταθεί και από την Εθνική Αρχή Προσβασιμότητας και από την ΕΣΑμεΑ, ώστε να διασφαλιστεί η πλήρης και ισότιμη πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία στις ΤΠΕ.
Επειδή η χώρα μας έχει κυρώσει την Σύμβαση για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες, που υπογράφηκε στη Νέα Υόρκη στις 30 Μαρτίου 2007, η οποία προβλέπει στο άρθρο 9 : « …Προκειμένου να είναι σε θέση τα άτομα με αναπηρίες να ζουν ανεξάρτητα και να συμμετέχουν πλήρως σε όλες τις πτυχές της ζωής, τα Συμβαλλόμενα Κράτη λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα προκειμένου να διασφαλίζουν στα άτομα με αναπηρίες την πρόσβαση, σε ίση βάση με τους άλλους, στο φυσικό περιβάλλον, τα μέσα μεταφοράς, την πληροφορία και τις επικοινωνίες, συμπεριλαμβανομένων και των τεχνολογιών και συστημάτων πληροφορίας και επικοινωνιών και σε άλλες εγκαταστάσεις και υπηρεσίες που είναι ανοικτές ή παρέχονται στο κοινό, τόσο στις αστικές όσο και στις αγροτικές περιοχές…».
Επειδή σύμφωνα με την Οδηγία 2016/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, όπως έχει ενσωματωθεί στο Κεφάλαιο Η΄ του ν. 4727/2020 και συγκεκριμένα στο άρθρο 43 του νόμου, προβλέπεται ρητά: «.. …. Στη Γενική Γραμματεία Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Απλούστευσης Διαδικασιών του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης τηρείται «Μητρώο Δημόσιων Ιστότοπων και Εφαρμογών» (ΜΗ.Δ.ΙΣ.ΕΦ.). Η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης είναι αρμόδια για την παραγωγική λειτουργία του ΜΗ.Δ.ΙΣ.ΕΦ.. 2. Στο ΜΗ.Δ.ΙΣ.ΕΦ. εντάσσονται οι ιστότοποι και οι εφαρμογές για φορητές συσκευές οργανισμών του δημόσιου τομέα που συμμορφώνονται προς τις απαιτήσεις προσβασιμότητας των άρθρων 39 και 41. Στο ΜΗ.Δ.ΙΣ. ΕΦ. τηρούνται και οι ισχύουσες και επικαιροποιημένες, σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 42, δηλώσεις προσβασιμότητας των οικείων φορέων… 3. Το ΜΗ.Δ.ΙΣ.ΕΦ. συνιστά τμήμα του Μητρώου Δικτυακών Τόπων και Εφαρμογών για φορητές συσκευές του άρθρου 91…».
Επειδή δεν έχει ακόμα τεθεί σε εφαρμογή το ως άνω προβλεφθέν Μητρώο Δημόσιων Ιστοσελίδων και Εφαρμογών (ΜΗΔΙΣΕΦ) όπως προβλέπεται στο ν. 4727/2020, όπως ισχύει σήμερα.
Επειδή είναι επιβεβλημένη η ορθή ενσωμάτωση της διάστασης της αναπηρίας στο σχεδιασμό, στην ανάπτυξη και εφαρμογή των νέων τεχνολογιών, ώστε να αποφευχθούν διακρίσεις εις βάρος των ΑμεΑ, που καταλήγουν στον κοινωνικό τους αποκλεισμό.
Ερωτώνται οι αρμόδιοι Υπουργοί τι προτίθενται να πράξουν, ως προς:
1) Την εφαρμογή των διατάξεων της Σύμβασης του ΟΗΕ, της Οδηγίας 2016/2012, αλλά και του Ν.4727/2020, ως προς την ψηφιακή προσβασιμότητα των ΑμεΑ;
2) Το Μητρώο Δημοσίων Ιστοσελίδων και Εφαρμογών (ΜΗΔΙΣΕΦ) που προβλέπεται από το άρθρο του Ν. 4727/2020 αλλά ουδέποτε εφαρμόστηκε;
3) Την περαιτέρω ενσωμάτωση της αναπηρίας στην εφαρμογή των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ) της χώρας μας, ώστε να διασφαλίζεται η ψηφιακή προσβασιμότητα για άτομα με αναπηρία;