Κρίσιμες ελλείψεις και κενά στο πλαίσιο πρόληψης δασικών πυρκαγιών σε επίπεδο Δήμων

Ελλείψεις, κενά και αστοχίες εντοπίζονται στο ισχύον πλαίσιο για την  πρόληψη των δασικών πυρκαγιών σε επίπεδο Δήμων, σύμφωνα με τα βασικά  συμπεράσματα του έργου «Κατάρτιση και εφαρμογή σχεδίων δράσης για την  πρόληψη δασικών πυρκαγιών σε τοπικό επίπεδο», που εκπόνησε το «WWF  Ελλάς» σε συνεργασία με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, και με την  υποστήριξη του Ιδρύματος Μποδοσάκη. Συγκεκριμένα, όπως προκύπτει από  τα ευρήματα της έρευνας, παρά τις σημαντικές σχετικές ευθύνες που το κράτος  έχει μεταβιβάσει στην Αυτοδιοίκηση, απουσιάζει από τη νομοθεσία το πλαίσιο  για έναν ολοκληρωμένο σχεδιασμό δράσεων πρόληψης δασικών πυρκαγιών σε τοπικό επίπεδο, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει σαφής και έγκυρος  προσδιορισμός των ευάλωτων σημείων σε κάθε Δήμο στα οποία υπάρχουν  αυξημένες πιθανότητες για εκδήλωση καταστροφικών πυρκαγιών. 

Βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας, το γενικό σχέδιο «Ιόλαος 2» της  Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας για την αντιμετώπιση έκτακτων  αναγκών εξαιτίας δασικών πυρκαγιών προβλέπει τον τρόπο συνεργασίας του  Πυροσβεστικού Σώματος με τους Δήμους, τον αριθμό των μέσων πυρόσβεσης  που πρέπει να διαθέτει ο κάθε Δήμος, καθώς και τις ενέργειες που πρέπει να  γίνονται όταν ξεσπάσει πυρκαγιά. Ωστόσο, πέραν της καταστολής, δεν  προβλέπεται σχεδιασμός πρόληψης σε επίπεδο Δήμων και μάλιστα βάσει  ενιαίων προδιαγραφών. Η Πολιτεία παραβλέπει, δηλαδή, ότι αυτό είναι το  πλέον κατάλληλο επίπεδο για να πραγματοποιηθεί ακριβής χωρική ανάλυση  του κινδύνου των δασικών πυρκαγιών (με χρήση χαρτών βλάστησης,  εργαλείων τοπογραφίας και ανάλυσης της μορφολογίας του εδάφους κ.α.), και  επομένως να προσδιοριστούν με αυτόν τον τρόπο οι επικίνδυνες περιοχές και  να σχεδιαστούν οι αντίστοιχες προτεραιότητες σε κάθε Δήμο. Όπως, για  παράδειγμα, ο αριθμός και οι θέσεις των πυροφυλακίων, η ορθή χάραξη των  δασικών οδών, ώστε να διευκολύνεται η κατάσβεση και η εκκένωση, καθώς και  ο προσδιορισμός των σημείων υδροληψίας. Σύμφωνα με στοιχεία του «WWF  Ελλάς», το 76% των υφιστάμενων σχεδίων των Δήμων για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών δεν διαθέτει λεπτομερείς χάρτες ανάλυσης κινδύνου  με βάση τοπικά γεωχωρικά δεδομένα. 

Επιπλέον, απουσιάζει και ένα πλαίσιο καθοδήγησης και λογοδοσίας για  την κατάλληλη αξιοποίηση των περιορισμένων κονδυλίων που λαμβάνουν οι  Δήμοι για την πρόληψη (μόλις 25 εκατομμύρια ευρώ για το 2023, δηλαδή κατά  μέσο όρο 75.000 ευρώ σε κάθε Δήμο), καθώς οι σχετικές δράσεις δεν  καταρτίζονται βάσει κάποιου σχεδίου πρόληψης. Μάλιστα, η κατανομή της  χρηματοδότησης γίνεται βάσει της ανάλυσης κινδύνου που προκύπτει από τον εθνικό χάρτη κινδύνου πυρκαγιάς, ο οποίος σχεδιάστηκε το 1980 και πλέον  είναι παρωχημένος. 

Τέλος, σοβαρά προβλήματα εντοπίζονται και στην κατάρτιση και την  αξιοποίηση του περιορισμένου προσωπικού πολιτικής προστασίας των Δήμων.  Όπως προκύπτει από τα στοιχεία του «WWF Ελλάς», το 84% των Δήμων  αναγκάζεται να απασχολεί το προσωπικό πολιτικής προστασίας σε παράλληλα  καθήκοντα –κατά παράβαση της παρ. 1, άρθρο 21 του ν.4662/2020–, ενώ το  50% των στελεχών πολιτικής προστασίας έχουν ειδικότητες άσχετες με το  αντικείμενο ή δεν μπορούν να υποστηρίξουν επιστημονικά τέτοιες δράσεις.  

Συμπερασματικά:  

Επειδή η πρόληψη είναι η βασικότερη προϋπόθεση για την επιτυχή  αντιμετώπιση της μάστιγας των δασικών πυρκαγιών στη χώρα μας, και 

Επειδή απουσιάζει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο σχεδιασμού πρόληψης  δασικών πυρκαγιών σε επίπεδο Δήμων, με ακριβή χωρική ανάλυση, επαρκή  χρηματοδότηση και προσωπικό, αλλά και με την απαραίτητη ενημέρωση και η  εμπλοκή της τοπικής κοινωνίας,  

Ερωτώνται οι αρμόδιοι κ.κ. Υπουργοί:  

1. Προτίθενται να εντάξουν ένα ξεχωριστό κεφάλαιο για την  πρόληψη στο σχέδιο «Ιόλαος 2» της Γενικής Γραμματείας  Πολιτικής Προστασίας για την αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών  εξαιτίας δασικών πυρκαγιών, όπως προτάθηκε από την «WWF Ελλάς» τον Οκτώβριο του 2023, ώστε όλοι οι Δήμοι να  καταρτίζουν σχετικά σχέδια πρόληψης, και μάλιστα βάσει  συγκεκριμένων προδιαγραφών; 

2. Θα ενισχύσουν τους Δήμους, με αυξημένη χρηματοδότηση και  επαρκές και κατάλληλο προσωπικό, ώστε να είναι σε θέση να  συντάξουν και να υλοποιήσουν σχέδια πρόληψης δασικών  πυρκαγιών σε τοπικό επίπεδο; 

Scroll to Top