Η κρίση ακρίβειας σε ενέργεια, πρώτες ύλες και μεταφορές, έχει εκτοξεύσει το κόστος εκτύπωσης των εφημερίδων, επιφέροντας ένα ακόμα πλήγμα στον έντυπο Τύπο, έπειτα από την κατακόρυφη πτώση πωλήσεων την τελευταία δεκαετία. Ειδικότερα, οι αυξήσεις στις τιμές του χαρτιού εκτύπωσης έφτασαν πρόσφατα έως και σε ποσοστά 80% μέσα σε ένα χρόνο. Ενδεικτικά, αναφέρεται ως παράδειγμα η εξέλιξη του κόστους αγοράς χαρτιού εκτύπωσης για εβδομαδιαία εφημερίδα της χώρας μας, το οποίο το έτος 2021 αυξήθηκε 22% σε σχέση με το 2020, ενώ με τις τρέχουσες τιμές υπολογίζεται ότι το έτος 2022 θα κλείσει με αύξηση που θα ξεπεράσει το 64% σε σχέση με το 2020. Προς το παρόν, οι εφημερίδες δεν έχουν μετακυλήσει τις αυξήσεις αυτές στους καταναλωτές με αύξηση της τιμής κάθε φύλλου, κάτι που θα αποτελούσε πρόσθετο παράγοντα ενδεχόμενης περαιτέρω μείωσης των πωλήσεων.
Για την αντιμετώπιση των ανατιμήσεων σε βασικά προϊόντα, το Συμβούλιο Οικονομικών και Δημοσιονομικών Θεμάτων της Ευρώπης (ECOFIN), στις 7/12/2021, έλαβε απόφαση να δοθεί η ευχέρεια στα κράτη – μέλη να εφαρμόζουν μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ, χαμηλότερο από το ελάχιστο όριο του 5% και απαλλαγή με δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ εισροών, σε επτά κατά μέγιστο αγαθά και υπηρεσίες της επιλογής τους, που θεωρούνται ότι καλύπτουν βασικές ανάγκες, δηλαδή που σχετίζονται με τις παραδόσεις τροφίμων, νερού, φαρμάκων, φαρμακευτικών προϊόντων, προϊόντων υγείας και υγιεινής, τη μεταφορά προσώπων και ορισμένων πολιτιστικών αγαθών (βιβλίων, εφημερίδων και περιοδικών).
Από την παραπάνω απόφαση, προκύπτει ότι η ελληνική κυβέρνηση έχει το «πράσινο φως», ως έκτακτο μέτρο μπροστά στη μη βιώσιμη οικονομική κατάσταση των εφημερίδων, να επιλέξει τον μηδενισμό του ΦΠΑ στις πωλήσεις για τον έντυπο Τύπο. Πρόκειται για ένα μέτρο με μικρό δημοσιονομικό κόστος, δεδομένου του σχετικά μικρού αριθμού πωλήσεων και του συντελεστή 6% που ισχύει σήμερα, που όμως θα έδινε μια σημαντική ανάσα στις επιχειρήσεις έκδοσης εφημερίδων. Ωστόσο, εδώ και τρεις μήνες δεν έχει προχωρήσει στην υιοθέτηση του μέτρου.
Η κρατική στήριξη των επιχειρήσεων έντυπου Τύπου με όρους διαφάνειας, ώστε να ανταπεξέλθουν απέναντι στις πολλαπλές κρίσεις, είναι σήμερα απαραίτητη προκειμένου να συνεχίσουν απρόσκοπτα να επιτελούν το έργο τους, ως πυλώνες της δημοκρατίας, της πολυφωνίας, του πολιτισμού και της ποιότητας του δημοσίου διαλόγου. Η κυβέρνηση ΝΔ, από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε, εμφανίστηκε απρόθυμη να υλοποιήσει τα προγράμματα στήριξης και ανάπτυξης των εφημερίδων με αντικειμενικούς όρους, που νομοθέτησε και χρηματοδότησε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Με αλλεπάλληλες, τραγελαφικές παλινωδίες, προσπάθησε να αλλοιώσει τη φιλοσοφία της νομοθεσίας του ΣΥΡΙΖΑ, την οποία τελικά κατήργησε, προκειμένου να απαλειφθούν οι όροι αντικειμενικής και διαφανούς κατανομής των χρημάτων. Στόχος της ήταν να μη δοθεί στην Ελλάδα η δυνατότητα να θέσει για πρώτη φορά τις βάσεις για τη διαμόρφωση ουσιαστικών πολιτικών στήριξης του Τύπου, αλλά αντίθετα να χρησιμοποιηθεί η νομοθεσία ως μέσο χειραγώγησης και εξάρτησης του Τύπου από την κυβέρνηση. Μάλιστα, με την έλευση της πανδημίας στη συνέχεια, της δόθηκε η ευκαιρία και το πρόσχημα να προχωρήσει στις πρωτοφανείς διαδικασίες των σκανδαλωδών Λιστών Πέτσα, ενώ ακόμα αγνοείται η εφαρμογή μέτρων ενίσχυσης με κανόνες.
Σήμερα, η οικονομική βιωσιμότητα των εφημερίδων και οι χιλιάδες εργαζόμενοί τους (δημοσιογράφοι, τεχνικοί, διοικητικοί κ.ά.), απειλούνται άμεσα από υπέρογκα ανελαστικά έξοδα που προκαλούνται από τα φαινόμενα ανατιμήσεων. Η κυβέρνηση καλείται να αποδείξει έμπρακτα αν ενδιαφέρεται ή όχι για τη στήριξή τους, λαμβάνοντας μέτρα που θα απαντούν στις προκλήσεις που θέτει η τρέχουσα κρίση ακρίβειας, για όσο χρόνο διαρκέσει αυτή. Προς την κατεύθυνση αυτή, θα μπορούσαν να εξεταστούν έκτακτα μέτρα όπως η νομοθέτηση του μηδενικού ΦΠΑ στις πωλήσεις εφημερίδων, καθώς και η επιδότηση του κόστους της εκτύπωσής τους.
Κατόπιν των παραπάνω,
Ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:
1. Προτίθεται η κυβέρνηση να προχωρήσει στη νομοθέτηση μηδενικού συντελεστή ΦΠΑ στις πωλήσεις των πανελλαδικής κυκλοφορίας και των περιφερειακών/τοπικών εφημερίδων, για όσο διάστημα διαρκέσει η κρίση ακρίβειας, σύμφωνα με την από 7/12/2021 απόφαση του Συμβουλίου Οικονομικών και Δημοσιονομικών Θεμάτων της Ευρώπης (ECOFIN) και τη σχετική Πρόταση Οδηγίας του Συμβουλίου της Ε.Ε. για την τροποποίηση της οδηγίας 2006/112/EK σχετικά με τους συντελεστές Φόρου Προστιθεμένης Αξίας;
2. Προτίθεται η κυβέρνηση να προχωρήσει σε έκτακτο πρόγραμμα επιδότησης του κόστους της εκτύπωσης των πανελλαδικής κυκλοφορίας και των περιφερειακών/τοπικών εφημερίδων, ώστε να αντιμετωπιστεί το έως και 80% αυξημένο κόστος αυτό;