Λόγω της πανδημίας, τα Πανεπιστήμια, σε αντίθεση με τις άλλες βαθμίδες εκπαίδευσης, εξακολουθούν εδώ και έναν ολόκληρο χρόνο να είναι κλειστά για τους φοιτητές και μέχρι σήμερα δεν διαφαίνεται να υπάρχει κάποιος σχεδιασμός για την επανέναρξη των διά ζώσης μαθημάτων. Η κατάρτιση και υλοποίηση ενός σχεδίου σταδιακού ανοίγματος των Πανεπιστημίων θα έπρεπε να αποτελεί μέγιστη προτεραιότητα για το Υπουργείο Παιδείας, προκειμένου να διασφαλιστεί η ποιότητα των σπουδών και η απονομή τίτλων σπουδών με ακαδημαϊκά προσόντα υψηλού κύρους.
Η τηλεκπαίδευση σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υποκαταστήσει τη διά ζώσης διδασκαλία, με αποτέλεσμα να έχει υποβαθμιστεί σε μεγάλο βαθμό η παρεχόμενη γνώση. Συνέπεια του μακρόχρονου κλεισίματος των ΑΕΙ είναι να υπάρχουν πλέον τεράστια κενά σε αυτά που διδάσκονται οι φοιτητές μέσω τηλεδιάσκεψης, να μην έχουν πραγματοποιηθεί εργαστήρια, κλινικές για τους φοιτητές Ιατρικής και Νοσηλευτικής, πρακτικές ασκήσεις, ζωτικής σημασίας για την κατανόηση και αφομοίωση της επιστημονικής γνώσης σε πολλά επιστημονικά αντικείμενα.
Οι πρωτοετείς και οι δευτεροετείς φοιτητές δεν έχουν καταφέρει να βρεθούν σχεδόν ποτέ στο φυσικό περιβάλλον των σχολών τους, ενώ η αλληλεπίδραση, που είναι βασικό στοιχείο της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, δεν μπορεί να επιτευχθεί μέσω της τηλεκπαίδευσης. Ακόμα και τα βιβλία παραδίδονται με τεράστιες καθυστερήσεις. Αν συνυπολογιστεί και το γεγονός ότι σε πολλές περιπτώσεις δεν μπορεί να διασφαλιστεί το αδιάβλητο των εξετάσεων, με τον τρόπο που πραγματοποιούνται, τότε γίνεται φανερό ότι οδηγούμαστε σε πλήρη υποβάθμιση των πανεπιστημιακών σπουδών αλλά και σε χορήγηση πτυχίων που δεν θα ανταποκρίνονται στο απαιτούμενο επίπεδο γνώσης.
Είναι επομένως περισσότερο από αναγκαίο να σχεδιαστεί το άνοιγμα των Πανεπιστημίων, με την τήρηση των υγειονομικών πρωτοκόλλων αλλά και με μια ιεράρχηση των αναγκών κάθε σχολής.
Η σταδιακή επαναλειτουργία των Πανεπιστημίων θα πρέπει να ακολουθήσει το μοντέλο της ευέλικτης προσαρμογής των δραστηριοτήτων τους, ανάλογα με τις εκάστοτε υγειονομικές συνθήκες της περιοχής που εδρεύουν και τα επιδημιολογικά δεδομένα στο εσωτερικό της ακαδημαϊκής τους κοινότητας, με τρόπο μάλιστα, που θα καταστήσει δυνατή την αποφυγή των καταστροφικών οριζόντιων lockdown.
Απαραίτητη προϋπόθεση είναι λοιπόν, η δημιουργία ενός αποτελεσματικού μηχανισμού επιδημιολογικής επιτήρησης σε κάθε Πανεπιστήμιο. Οι πληροφορίες που αφορούν την εμφάνιση πιθανών, ύποπτων ή επιβεβαιωμένων κρουσμάτων πρέπει να συλλέγονται γρήγορα και να υπόκεινται σε επεξεργασία, ώστε να οδηγούν στην έγκαιρη λήψη μέτρων πρόληψης της διασποράς. Οι διαδικασίες θα πρέπει να εγγυώνται την προστασία των ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας, ενώ τα σχέδια διαχείρισης που έχουν καταρτιστεί από τα Πανεπιστήμια (άρθρο 12, ΚΥΑ 115744/4-9-2020) πρέπει να επικαιροποιηθούν, τα καθήκοντα των υπευθύνων να προσδιοριστούν με σαφήνεια και οι υπεύθυνοι να εκπαιδευτούν όπου κρίνεται απαραίτητο.
Επειδή είναι επιτακτική η ανάγκη να ξεκινήσουν άμεσα τα εργαστήρια, αφού γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες, όπως η πρόσληψη πρόσθετου εκπαιδευτικού προσωπικού και η μέριμνα για επιπλέον αίθουσες, ώστε τα μαθήματα να γίνονται σε μικρότερες ομάδες. Στην κατεύθυνση αυτή θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν και οι εξωτερικοί χώροι των Πανεπιστημίων, ώστε να πραγματοποιούνται μαθήματα με μεγαλύτερη ασφάλεια.
Επειδή, το εαρινό εξάμηνο έχει ήδη ξεκινήσει και δεν υπάρχει χρόνος για ολιγωρία, αφού πρέπει άμεσα να ληφθούν αποφάσεις και να παρθούν τα κατάλληλα μέτρα για την επανεκκίνηση των διά ζώσης μαθημάτων.
Επειδή, είναι σαφές πλέον ότι η υγειονομική κρίση δεν θα λήξει σύντομα, παρά τη διαφαινόμενη βελτίωση των συνθηκών μέσω της προόδου του εμβολιαστικού προγράμματος και η ολιγωρία που επιδεικνύει το Υπουργείο Παιδείας απλώς θα συσσωρεύσει μεγαλύτερα προβλήματα που θα είναι δυσκολότερο να επιλυθούν στο μέλλον.
Ερωτάται η κ. Υπουργός
1. Γιατί σε αντίθεση με όλες τις άλλες βαθμίδες εκπαίδευσης, για τα Ανώτατα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα δεν σχεδιάστηκε καθόλου από την αρχή της πανδημίας το άνοιγμά τους με δια ζώσης διδασκαλία;
2. Ποιος είναι ο σχεδιασμός για την επανέναρξη λειτουργίας τους;
3. Πότε έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσουν έστω τα εργαστήρια και η πρακτική άσκηση στις σχολές που είναι απαραίτητο;
4. Με δεδομένο ότι οι φοιτητές και οι φοιτήτριες στα Πανεπιστήμια είναι – κατά κανόνα- νέοι και νέες που θα καθυστερήσουν να ενταχθούν στο εμβολιαστικό πρόγραμμα, ποια μέτρα υγειονομικής προστασίας και ενίσχυσης της εκπαιδευτικής διαδικασίας προτίθεται να λάβει το Υπουργείο έτσι ώστε να οδηγηθούμε στην ασφαλή λειτουργία των Πανεπιστημίων;
5. Έχει προβεί το Υπουργείο σε μια καταρχήν ιεράρχηση και προτεραιοποίηση των μαθημάτων που απαιτούν τη δια ζώσης παρουσία των φοιτητών και τον επανασχεδιασμό του τρόπου διδασκαλίας τους με υβριδικό τρόπο (ιδιαίτερα των εργαστηριακών μαθημάτων);